بسیاری از والدین برای تربیت کودک خود از تنبیه بدنی استفاده می‌کنند که این مسئله با آسیب‌های متعدد جسمی و روانی همراه است. به طور کلی تنبیه چه به صورت بدنی یا رفتاری نمی‌تواند روش خوبی برای شکل دادن رفتار فرزندتان باشد. متخصصان بر این باورند که به کارگیری روش‌های تشویقی و پاداش دادن به کودک تا حد بسیار زیادی نسبت به روش‌های تنبیهی موثرتر هستند. ما در ادامه در مورد عواقب جسمانی و روانشناختی تنبیه بدنی توضیحات بیشتری را ارائه کرده‌ایم. در همین راستا بهره بردن از مشاوره کودک کمک می‌کند تا والدین بتوانند با توجه به شرایط سنی و ویژگی‌های رفتاری فرزندشان شیوه تربیتی مناسبی را اتخاذ نمایند. 

بیشتر بخوانید: تربیت کودک | نکاتی شنیدنی در خصوص تربیت کودکان

منبع : تنبیه بدنی کودک

عوارض تنبیه بدنی کودک

تنبیه بدنی همواره کودک را درمعرض آسیب‌های روانشناختی و جسمانی قرار می‌دهد. ما در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین عوارض تنبیه بدنی بر کودک اشاره کرده‌ایم.

1- مشاهده والدین و تکرار الگوهای پرخاشگری آن‌ها

کودکان مشاهده گران زیرکی هستند. آن‌ها هنگامی که با تنبیه بدنی مواجه می‌شوند در می‌یابند که می‌توانند به افراد ضعیف‌تر و کوچک‌تر زور بگویند. همین مسئله باعث می‌شود که آن‌ها در بازی‌های خود یا در محیط هایی نطیر مدرسه رفتارهای خشونت آمیز بیشتری از خود نشان دهند و همچنین بیشتر با سایرین درگیر شوند.

2- تنبیه بدنی کودک | آسیب دیدن عزت نفس کودک

والدینی که فرزند خود را به صورت بدنی تنبیه می‌کنند همواره همه مشکلات و خرابکاری‌ها را از چشم فرزند خود می‌بینند و کمتر می‌توانند به تاثیر عوامل بیرونی فکر کنند. تحت این شرایط به مرور زمان خود کودک نیز باور می‌کند که همه اتفاقات ناگوار زیر نظر اوست و در نتیجه اعتماد به نفس او کاهش می‌یابد و اضطراب زیادی را نیز تجربه می‌کند. برای حل این مشکل لازم است که در جلسات خانواده درمانی شرکت کنید یا از روانشناس فردی برای مشاوره با کودک یا نوجوان وقت بگیرید.

3- بروز تاثیرات بلندمدت در زندگی کودک

وقتی کودک شما در دوران کودکی از افرادی که بزرگ‌تر و وقوی‌تر از او بوده‌اند کتک می‌خورد به طور ناخودآگاه این فکر در ذهن او شکل می‌گیرد که می‌توان به افراد ضعیف‌تر ظلم کرد. در نتیجه این چرخه، خشونت خانگی می‌تواند نسل به نسل منتقل شده و باعث شود که فرزندتان با بچه‌های خود و همسرش نیز رفتار نامناسبی داشته باشد.

4- بروز آسیب‌های جسمانی جدی

بدن کودکان نسبت به بزرگسالان مقاومت کمتری دارد. وارد شدن یک ضربه کوچک به سر آن‌ها می‌تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. در نتیجه اگر فرزندتان شیطنت زیادی دارد و نمی‌توانید او را مدیریت کنید به جای روی آورن به تنبیه بدنی از یک رواشناس خانواده کمک گرفته و روش‌های تربیت مناسب برای برخورد با این شرایط را فرا بگیرید.

5- تنبیه بدنی کودک | عدم یادگیری جایگزین‌ها  

یکی از مواردی که باعث می‌شود فرزندتان از تنبیه چیز زیادی یاد نگیرد این است که هنگام تنبیه شدن، فرد فقط با مواردی که نباید انجام دهد آشنا می‌شود. در حقیقت کودک یاد نمی‌گیرد که به جای این کار می‌تواند چه کار دیگری انجام دهد. در نتیجه بهتر است تمرکز خود را روی موضوعات متبت متمرکز کرده و زمانی که فرزندتان کار خود را به خوبی انجام می‌دهد آن را با ذوق و اشتیاق تشویق نمایید. در این صورت امکان تکرار رفتار مثبت از جانب فرزندتان تا حد زیادی وجود خواهد داشت. 

6- بروز مشکلات رفتاری در دوران کودکی

بررسی‌ها نشان می‌دهد کودکانی که تحت تاثیر تنبیهات بدنی قرار می‌گیرند بیش از دیگران احتمال دارد که درگیر مشکلات رفتاری شوند. از جمله این مشکلات می‌توان به پرخاشگری و لجبازی اشاره کرد. اگر احساس می‌کنید با گذر زمان و همه توجهاتی که به فرزندتان دارید بازهم او پرخاشگری و بدرفتاری‌های دیگری نظیر نافرمانی مفرط را از خود نشان می‌دهد، لازم است که حتما با یک روانشناس کودک در این باره صحبت کنید.

7- تنبیه بدنی کودک | بروز مشکلات روانشناختی در دوران کودکی

کودکانی که مکررا با تنبیه‌های جسمانی مواجه می‌شوند بیش از دیگران در معرض ابتلا به اختلالاتی نظیر افسردگی دوران کودکی و انواع اضطراب قرار دارند. در این شرایط بهتر است پیش از همه مدیریت کنترل خشم را در خود یاد بگیرید و سپس کودک را برای دریافت خدمات روانشناختی نزد یک روانشناس ببرید.  برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.

جایگزین‌های مناسب بجای تنبیه بدنی کودک

همان طور که گفته شد امروزه روانشناسان هرگز ار روش تنبیه بدنی حمایت نمی‌کنند. در واقع حتی اگر تنبیه به شیوه‌ای سالم صورت بگیرید باید به عنوان آخرین ابزار استفاده شود. ما در ادامه به چند مورد از مهم ترین روش‌های جایگزین تنبیه بدنی اشاره کرده‌ایم.

1- تقویت مثبت

اولین راه برای اینکه رفتار خاصی را در فرزندتان تقویت کنید ایجاد تقویت مثبت است که به زبان عامیانه به معنای همان پاداش دادن محسوب می‌شود. به این منظور لازم است به جای تمرکز بر رفتارهای منفی کودکتان ویژگی‌های مثبت او را پیدا کنید و به خاطر این رفتارها به او پاداش دهید. اینگونه به طور غیرمستقیم به فرزندتان می‌آموزید که چه رفتاری درست است و برای جلب محبت اطرافیانش باید چه کارهایی انجام دهد.

2- ارائه تقویت منفی بجای تنبیه بدنی کودک

اگر احساس می‌کنید که پاداش دادن و تقویت مثبت نمی‌تواند تاثیری روی رفتارتان داشته باشد می‌توانید از روش تقویت منفی استفاده کنید. در این شرایط باید یک چیز خوشایند برای کودک را از دسترس او خارج کنید. برای مثال اگر فرزندتان به خاطر بازی کردن غذا نمی‌خورد باید به او بگویید در صورتی که به غذا خوردن ادامه ندهد فرصت بازی کردن را از او می‌گیرید. در حقیقت اینجا از هیچ محرک آزار دهنده‌ای استفاده نمی‌شود بلکه تنها یک محرک خوشایند و دوست داشتنی به دلیل بدرفتاری کودک از او گرفته می‌شود.

3- ارائه تنبیه مثبت

تنبیه مثبت به معنای ارائه دادن یک محرک منفی برای دریافت رفتار مثبت از جانب کودک است. تنبیه بدنی یکی از روش‌های ارائه تنبیه مثبت است که بازدهی بسیار کمی دارد. با این حال برخی افراد از روش‌های ملایم تری به جای تنبیه بدنی استفاده می‌کنند که آن‌ها نیز می‌تواند آسیب‌های روان شناختی مختلفی را در پی داشته باشند. برای مثال ممکن است یک معلم کودک را مجبور به درس خواندن کند و در غیر این صورت او را برای تمام مدت جلوی کلاس نگه دارد. چنین رفتارهایی با آسیب رساندن به عزت نفس کودک می‌تواند عواقب بلند مدتی را برای فرد به همراه داشته باشد.  

4- ارائه تنبیه منفی

تقویت منفی روشی کمتر آزاردهنده است که می‌تواند بر رفتار فرزندتان نیز تاثیر بیشتری بگذارد. برای مثال بسیاری از بچه‌ها در محیط مهدکودک یا خانه به خاطر کارهای خوبی که انجام می‌دهند ستاره یا کارت‌های آفرین دریافت می‌کنند. شما می‌توانید برای اینکه تنبیه آزاردهنده‌ای انجام ندهید به کودک بگویید که در صورت ادامه دادن بدرفتاری از ستاره‌های او کم خواهید کرد. برای آشنایی با سایر روش های مناسب تنبیه کودکان کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول